Dzisiaj zagłębimy się w jeden z najczęściej używanych czasowników w języku szwedzkim – „får”. Ten niepozorny czasownik ma szeroki zakres znaczeń, co sprawia, że jest bardzo przydatny, ale czasem może też wprowadzać w zakłopotanie. W tym artykule prześledzimy jego odmianę, różne zastosowania i popularne wyrażenia, które warto znać.
Odmiana czasownika „får”
„Får” to czasownik nieregularny. Oto jego odmiana:
- Grundform: få
- Bezokolicznik: att få
- Czas teraźniejszy: får
- Czas przeszły: fick
- Imiesłów przeszły: fått
Znaczenia czasownika „får”
1. Dostać, otrzymać
„Får” w tym znaczeniu odnosi się do otrzymywania czegoś – prezentu, informacji, pracy czy nawet choroby.
Przykłady:
- Jag har inte fått ditt brev.
(Nie otrzymałem Twojego listu.) - Vad fick du i julklapp?
(Co dostałaś na święta?) - Min son har fått magsjuka och måste stanna hemma.
(Mój syn dostał grypy żołądkowej i musi zostać w domu.)
Zwykle w tym kontekście mówimy o:
- få presenter – dostawać prezenty
- få post – dostawać pocztę
- få ett pris – dostać nagrodę
- få ett jobb – dostać pracę
- få en sjukdom – nabyć chorobę
2. Mieć pozwolenie (czasownik modalny)
„Får” oznacza także zgodę na zrobienie czegoś. W tym znaczeniu pełni rolę czasownika modalnego, który określa, co jest dozwolone.
Przykłady:
- Får jag låna lite pengar av dig?
(Czy mogę pożyczyć trochę pieniędzy od Ciebie?) - Du får inte gå ut och leka förrän du har gjort dina läxor.
(Nie możesz wyjść się pobawić, dopóki nie odrobisz pracy domowej.) - Får man parkera här? Tyvärr, det får man inte göra.
(Czy można tu parkować? Niestety, nie można.)
3. Wpływać na kogoś, przekonać
Możemy używać „får”, gdy mówimy o nakłonieniu kogoś do zrobienia czegoś.
Przykłady:
- Hur kan jag få dig att förstå hur allvarligt är läget vi befinner oss i?
(Co mam zrobić, żebyś zrozumiał, jak poważna jest sytuacja, w której się znajdujemy?) - Polisen fick honom att erkänna brottet.
(Policja sprawiła, że przyznał się do przestępstwa.)
4. Dowiedzieć się
„Få” w wyrażeniach takich jak få höra, få veta, få reda på oznacza „dowiedzieć się” czegoś.
Przykłady:
- När får vi veta resultatet av provet?
(Kiedy dowiemy się, jaki jest wynik sprawdzianu?) - Genom ett DNA-test kan man få reda på sitt genetiska ursprung.
(Poprzez test DNA można odkryć swoje genetyczne pochodzenie.)
5. Musieć (få = måste)
Czasownik „får” może także oznaczać przymus zrobienia czegoś. Często występuje w sytuacjach, gdzie coś jest nieuniknione.
Przykłady:
- Jag fick sitta kvar på jobbet för vi hade ett allvarligt problem som behövde lösningen.
(Musiałem zostać w pracy, bo mieliśmy poważny problem, który wymagał rozwiązania.) - Jag fick sitta i väntrummet hela natten innan läkaren kunde ta emot mig.
(Musiałem siedzieć w poczekalni całą noc, zanim lekarz mógł mnie przyjąć.)
6. Få lov att – mieć pozwolenie lub musieć
Wyrażenie få lov att ma dwa znaczenia: może oznaczać „mieć pozwolenie na coś” albo „musieć coś zrobić” – kontekst podpowie, które z nich jest właściwe.
Przykłady:
- Du får lov att använda min bil vid behov.
(Możesz korzystać z mojego samochodu w razie potrzeby.) - Vi har brist på personal så du får lov att jobba över ikväll.
(Mamy braki w personelu, więc musisz zostać po godzinach dziś wieczorem.)
Inne wyrażenia
1. Vi får se! – Zobaczymy!
- Vi får se om vi hinner träffas igen innan du åker hem.
(Zobaczymy, czy zdążymy się spotkać jeszcze raz, zanim pojedziesz do domu.) - Vi får se hur det går på provet.
(Zobaczymy jak pójdzie sprawdzian.)
2. Får hoppas – gdy ma się na coś nadzieję, łączy się często “hoppas” z “får”, w znaczeniu życzenia sobie czegoś, mienia nadziei na coś. To takie wzmocnienie.
- Vi får hoppas att det går bra.
(Miejmy nadzieję, że będzie dobrze.) - Jag får hoppas att de kan hjälpa mig.
(Mam nadzieję, że mi pomogą.)
3. Får tacka – Podziękować. Używamy tego gdy np: kończymy rozmowę z kimś kto nam pomógł
- Jag får tacka för hjälpen.
(Dziękuję za pomoc.) - Då får jag tacka.
(No to dziękuję. / Dziękuję zatem.)
4. Få ordning på – Uporządkować coś, rozwiązać problem.
- Jag bestämde mig för att få ordning på mina problem.
(Zdecydowałam się uporządkować swoje problemy.) - Jag behöver verkligen få ordning på min ekonomi.
(Muszę naprawdę uporządkować moje finanse.)
Czasownik „får” to prawdziwy językowy wielozadaniowiec. Może oznaczać „dostać”, „mieć pozwolenie”, „musieć”, „wpłynąć na kogoś” czy „dowiedzieć się”. Jego znaczenie zmienia się w zależności od kontekstu, co początkowo może być trudne, ale jednocześnie sprawia, że jest niezwykle użyteczny w komunikacji.
Mam nadzieję, że ten przewodnik pomoże Ci lepiej zrozumieć i uporządkować wiedzę na temat „får”. Tack för idag!
