Adjektiv – odmiana przymiotnika w języku szwedzkim

Odmiana przymiotnika w języku szwedzkim. Czym w ogóle jest przymiotnik i jak go odmieniać? Wszystkiego dowiesz się z tego tekstu!

Przymiotnik – czyli co?

Zacznijmy od zdefiniowania sobie, czym ten przymiotnik (adjektiv) w ogóle jest. Przymiotnikiem nazywamy taką część mowy, która określa cechy istot żywych, rzeczy, zjawisk, pojęć i stanów. Innymi słowy, przymiotniki to słowa opisujące to kim lub czym coś jest lub jak to coś lub ktoś wygląda. Przymiotnik odpowiada na pytania:

jaki? jaka? jakie? który? która? które? czyj? czyja? czyje?

Zatem co ten przymiotnik robi? Nazywa cechy i właściwości rzeczy lub osób, określa kształt i barwę, materiał z jakiego dana rzecz jest wykonana.

Odmiana przymiotnika w języku szwedzkim

Tak samo, jak w języku polskim, przymiotnik w języku szwedzkim pełni te same funkcje, opisują cechy osób, rzeczy, zjawisk i dlatego występują wraz z rzeczownikami. Mogą występować w pozycji między rzeczownikiem i jego rodzajnikiem (tutaj tylko w formie nieokreślonej):

(Du har) en fin katt.

Huset / Det här huset / Ditt hus är fint.

Przymiotniki odmieniają się do liczby i rodzaju rzeczownika, a ich związki (tzw. związki zgody) są ściśle uregulowane – o czym będzie na koniec.

Odmiana przymiotnika w formie określonej i nieokreślonej

Przymiotnik w formie nieokreślonej

Przymiotniki odmieniamy do rzeczownika według poniższego wzoru:

l. poj., rzeczownik rodzaju EN:

nic nie zmieniamy w przymiotniku, korzystamy z jego formy podstawowej (ze słownika): fin, smal, stor

l. poj., rzeczownik rodzaju ETT:

do formy podstawowej przymiotnika dodajemy -t: fint, smalt, stort

fin + t = fint

smal + t = smalt

stor + t = stort

Rzeczownik w l. mnogiej:

do formy podstawowej przymiotnika dodajemy -a:

fin + a = fina

smal + a = smala

stor + a = stora

En pojke / Pojken / Den här pojken / Din pojke är trevlig.

Ett lejon / Lejonet / Det här lejonet / Ditt lejon är trevligt.

De / Kusiner / De här kusinerna / Dina kusiner är trevliga.

Ważne! Pamiętajmy, że do osób w liczbie pojedynczej odmieniamy przymiotniki jak do rzeczownika rodzaju EN:

Jag / du / han / hon / man / min tjäj / din pappa … är lång.

[quiz-cat id=\”375\”]

[quiz-cat id=\”391\”]

Związki zgody

Pod tą tajemniczą nazwą kryją się róże kombinacje przymiotnika z rzeczownikiem. Na czym one polegają?

OBS! Przymiotnik w formie określonej najczęściej kończy się na -a!

Na pewno zauważyliście, że czasem zarówno przymiotnik jak i rzeczownik są w formie określonej:

den fina katten

…czasem przymiotnik jest określony, a rzeczownik nie:

Evas fina dotter

…, a jeszcze innym razem oba są w formie nieokreślonej

ett vackert väder

Odmiana przymiotnika i związki zgody – z czym to się je?

Od czego to zależy i jak się w tym połapać? Na szczęście na pomoc przybywa gramatyka i jej ścisłe zasady.

Zasady gramatyki w tym zakresie ograniczają się do tego, że należy zapamiętać słowa, które wymagają, aby  zarówno przymiotnik, jak i rzeczownik był w formie nieokreślonej. Tymi słowami są najczęściej zaimki, rodzajniki nieokreślone…. dokładnie te, które znajdziecie w poniżej tabeli.

Objaśnienia:

• en, ett – rodzajniki nieokreślone rzeczowników w liczbie pojedynczej
• någon, något, några – jakiś, jakaś, jakieś
• ingen, inget, inga – żaden, żadna, żadne
• annan, annat, andra – inny
• varje – każdy, każda, każe
• varenda – każdy, każda, każde
• vilken, vilket, vilka – który, która, które
• sådan, sådant, sådana – taki, taka, takie, takiego rodzaju

Odmiana przymiotnika w języku szwedzkim oraz związki zgody – przykłady

Vi köpte ett stort hus förra året.
W zeszłym roku kupiliśmy duży dom.

Har du någon bra penna?
Masz jakiś dobry długopis?

Har du några goda vänner?
Masz jakichś dobrych przyjaciół?

Nej, jag har ingen bra penna. 
Nie, nie mam (żadnego długopisu)

Uwaga! W języku szwedzkim stosujemy wyłącznie jedno zaprzeczenie, nie możemy powiedzieć Jag har inte ingen penna.

Nej, jag har inga goda vänner.
Nie, nie mam (żadnych) dobrych przyjaciół.

Vilken vacker bil!
Jaki ładny samochód!

Jag vill ha en sådan vacker bil också!
Ja też chcę mieć taki ładny samochód!

[quiz-cat id=\”407\”]

Odmiana przymiotnika w języku szwedzkim – kombinacjami form określonych i nieokreślonych przymiotników i rzeczowników

Dzisiaj kontynuujemy naszą przygodę ze związkami zgody, czyli kombinacjami form określonych i nieokreślonych przymiotników i rzeczowników. Ostatnim razem zajmowaliśmy się przypadkami, kiedy to zarówno przymiotnik jak i rzeczownik występują w formie nieokreślonej:

någon  fin tjej
(jakaś) fajna dziewczyna

ett stort hus
duży dom

Vilken trevlig lärare!
Jaki fajny nauczyciel!

Odmiana przymiotnika i związki zgody: krok dalej

Dzisiaj czas pójść nieco dalej i poznać słowa, które zgodnie z zasadami gramatyki wymagają, aby przymiotnik był w formie określonej, czyli z -a na końcu, a rzeczownik w formie nieokreślonej. Przedstawiamy je Wam w tabeli wraz z przykładami.

Objaśnienia:

• min, mitt, mina (din, ditt, dina …) – zaimek dzierżawczy odmieniany do osoby oraz  rodzaju i liczby rzeczownika – mój, moja, moje, twój, …., jego, jej … Tutaj należy pamiętać również o zaimkach  hans i hennes, które są nieodmienne, ale również wymagają, aby następujący po nich przymiotnik był w formie określonej, a rzeczownik w formie nieokreślonej.
• Renates, Evas, Olles … – forma dzierżawcza budowana od imienia lub nazwy z końcówką -s (Genitiv) – coś należy do Renate, Evy, Ollego
• denna, detta, dessa – zaimek wskazujący odmieniany do  rodzaju i liczby rzeczownika – ten, ta, to, te
• samma – zaimek nieodmienny – taki sam, taka sama, takie samo, takie same
• nästa – zaimek nieodmienny- następny, następna, następne
• följande – zaimek nieodmienny – następujący, następująca, następujące
• föregående – zaimek nieodmienny – poprzedni, poprzednia, poprzednie

Przykłady:

Min nya katt heter Axel.
Mój nowy kot wabi się Axel.

Jag tycker om ditt röda bil.
Podoba mi się twój czerwony samochód.

Samma tråkiga kommentarer.
Takie same nudne uwagi.

Jag ska skicka samma långa meddelande imorgon.
Jutro wyślę taką samą długą wiadomość.

[quiz-cat id=\”427\”]

Zaglądasz czasem na nasz kanał na YouTube po więcej materiałów?