W procesie nauki języka, zwłaszcza kiedy zaczynamy coraz więcej mówić, pojawia się etap, kiedy zdarza nam się mieszać podobnie brzmiące lub wyglądające słowa. Przeprowadzając masę godzin zajęć z przeróżnymi osobami wiem, że niektóre z tych błędów powielają się i powracają. Dzisiejszy artykuł stanowią moje obserwacje i notatki, które zbieram ucząc moich kursantów. Przyjrzymy się więc bliżej błędom innych – to w końcu też nauka – i skupimy się przede wszystkim na czasownikach, choć pojawi się jedna para z przymiotnikiem. 5 często mylonych par czasowników po szwedzku Zaczynamy!
åka/öka – 5 często mylonych par czasowników po szwedzku
Te dwa czasowniki, które bywają mylone na wczesnym etapie nauki, różni tylko samogłoska. W języku szwedzkim występują samogłoski, które są nietypowe dla naszego polskiego ucha. O ile å to bardziej „zaokrąglone” polskie o, tak samogłoska ö to zdecydowanie dla nas, Polaków, coś nowego. Tę samogłoskę tworzymy układając usta tak, jakbyśmy chcieli wypowiedzieć o, ale w ostateczności wymawiamy e (nasze usta nadal są zaokrąglone). To cała filozofia, które oczywiście wymaga kilku ćwiczeń przed lustrem. Czasownik att åka oznacza jechać (jako pasażer, np. samochodem, pociągiem itd.), a czasownik att öka – rosnąć, wzrastać, powiększać się.
sa/såg
To chyba najczęściej mylone czasowniki w formie czasu przeszłego (preteritum), zdarza się to nawet na wyższych poziomach. Często słyszę:
Han såg att… (On widział, że… ), kiedy ktoś tak naprawdę chce powiedzieć:
Han sa att …(On powiedział, że…).
Dlatego szybkie przypomnienie – formy czasownika att säga (mówić) wyglądają następująco:
att säga – säger – sa(de)* – har sagt
*w języku pisanym możemy zobaczyć formę czasu przeszłego jako sade
A czasownika att se (widzieć) wygląda w ten sposób: att se – ser – såg – har sett
dö/döda
To chyba moja ulubiona para czasowników, bo ilość błędnie wymówionych konfiguracji, które do tej pory usłyszałam, to temat na osobny wpis. Poza tym, pomieszanie tych dwóch czasowników często zupełnie zmienia kontekst i wywołuje śmiech.
To oczywiste, że te dwa czasowniki wyglądają w miarę podobnie. Jednak istnieje między nimi zasadnicza różnica i są tak naprawdę tylko jednym z przykładów tak często mylonych czasowników przechodnich i nieprzechodnich, czyli transitiva och intransitiva verb. O nich na naszym blogu istnieje osobny wpis (https://dalarna.pl/wyjasniamy-transitiva-och-intransitiva-verb/). Zasadnicza różnica polega na tym, że czasownik att dö jest czasownikiem nieprzechodnim i oznacza umierać. Z kolei att döda to czasownik przechodni, a więc wymaga jeszcze dopełnienia i oznacza zabijać.
Han dör. – On umiera.
Han dödar honom. – Ona go zabija.
dog/död
Z racji, że czasownik att dö jest czasownikiem nieregularnym, a mówiąc używamy słów, które już gdzieś widzieliśmy lub usłyszeliśmy to zdarza się, że mieszamy te dwa słowa. Czasownik dog to forma czasu przeszłego od att dö. Jego pełna odmiana wygląda następująco:
att dö – dör – dog – har dött
Warto jednak pamiętać, że wyraz död jest przymiotnikiem, a więc stosujemy go po czasownikach (np. takich jak vara, se…ut, känna sig, verka itd.) lub przed rzeczownikiem, a wtedy musimy dopasować go do jego rodzaju.
Polisen hittade en död man i parken igår kväll.
Policja znalazła martwego mężczyznę w parku wczoraj wieczorem.
Vad gör man om man hittar ett dött rådjur?
Co robić, kiedy znajdzie się martwą sarnę?
Polisen hittade två döda män i parken igår kväll.
Policja znalazła dwóch martwych mężczyzn w parku wczoraj wieczorem.
hoppas/hoppa
Bywa, że pomylenie tych dwóch czasowników jest źródłem śmiechu, bo zamiast powiedzieć: Jag hoppas att du mår bra! mówimy Jag hoppar att du mår bra!
Czasownik att hoppas oznacza mieć nadzieję, natomiast att hoppa to skakać.
Tutaj różnica to jedynie literka -s, czasownik att hoppas to tzw. deponensverb, czyli czasownik, w którym końcówka -s nie pełni żadnej funkcji.
Zakończenie
Mam nadzieję, że po dzisiejszym wpisie już nigdy nie pomylisz tych słów. Powodzenia w nauce! Zajrzyj na nasze inne wpisy – https://dalarna.pl/category/materialy-do-nauki/ oraz na nasz kanał na YouTube https://www.youtube.com/channel/UC3QRoq-8abLnnvJn9ZpHipg.
