W zeszłym tygodniu omawialiśmy podstawy zaimków osobowych, a dzisiaj kontynuujemy ten temat, skupiając się na zaimkach den, det oraz de. Przy okazji powtórzymy inne zaimki trzeciej osoby liczby pojedynczej i mnogiej.
Przypomnienie zaimków osobowych
Liczba pojedyncza
- ja – jag
- ty – du
- on – han
- ona – hon
- ono – den, det
Liczba mnoga
- my – vi
- wy – ni
- oni, one – de
Trzecia osoba liczby pojedynczej to han, hon, den, det, a liczby mnogiej to de.
Podobieństwa i różnice: szwedzki vs polski
Liczba pojedyncza
Podobnie jak w języku polskim, w szwedzkim istnieją osobne zaimki dla „on” i „ona”:
- han (on)
- hon (ona)
Jednak dla „ono” szwedzki ma dwie opcje: den i det, które stosujemy w odniesieniu do rzeczy, w zależności od ich rodzaju gramatycznego.
Liczba mnoga
W języku polskim mamy dwie formy:
- oni – dla grup mieszanych lub złożonych z samych mężczyzn,
- one – dla grup złożonych z samych kobiet lub rzeczy.
W szwedzkim mamy tylko jedną formę: de (pisownia: de, wymowa: dom). Bez względu na płeć, rodzaj grupy czy to, czy mówimy o ludziach, czy rzeczach, zawsze używamy de.
Kiedy używać zaimków den, det i de?
Han i hon
Te zaimki odnoszą się wyłącznie do ludzi:
- Han tycker om dans.
(On lubi taniec.) - Hon gillar sport.
(Ona lubi sport.)
Den i det
Den i det stosujemy tylko w odniesieniu do rzeczy. Wybór między nimi zależy od rodzaju gramatycznego rzeczownika:
- den – dla en-ord,
- det – dla ett-ord.
Przykłady:
- Jag tittar på en väska. Den kostar 400 kronor.
(Patrzę na torbę. Ona kosztuje 400 koron.)
Torba to rzecz, a ponieważ jest en-ord (en väska), używamy den. - De sitter på ett café. Det heter Café Linné.
(Oni siedzą w kawiarni. Ona nazywa się Café Linné.)
Kawiarnia to rzecz i jest ett-ord (ett café), dlatego używamy det.
De
W liczbie mnogiej mamy tylko jeden zaimek: de (dom). Bez względu na to, czy mówimy o osobach, czy o rzeczach, używamy tej samej formy.
Przykłady:
- Oni oglądają teraz dobry film.
De tittar på en bra film nu. - One oglądają teraz nudny film.
De tittar på en tråkig film nu. - Kupujemy meble. One są drogie.
Vi köper möbler. De är dyra.
Przykłady zdań z tłumaczeniem
- Maria ogląda film. Ona bardzo go lubi.
Maria tittar på en film. Hon tycker mycket om den. - Martin ogląda program. On jest długi.
Martin tittar på ett program. Det är långt. - Emilia ma 2 psy. One nazywają się Max i Lax.
Emilia har två hundar. De heter Max och Lax. - Emil ma 15 lat. On chodzi do szkoły.
Emil är femton år gammal. Han går i skolan. - Lovisa czyta gazetę. Ona kosztuje 20 koron.
Lovisa läser en tidning. Den kostar 20 kronor.
Podsumowanie
W języku szwedzkim użycie zaimków den, det oraz de zależy od rodzaju rzeczownika i liczby:
- Den – dla rzeczowników en-ord.
- Det – dla rzeczowników ett-ord.
- De – zawsze w liczbie mnogiej, niezależnie od rodzaju grupy czy płci.
Ćwiczenie tych zasad pomoże lepiej opanować szwedzką gramatykę i uniknąć błędów w komunikacji.
