Konjunktion, czyli szwedzki spójnik

Konjunktion

Lista sambandsord, czyli spójników, jest długa. Jednak konjunktion to spójnik niezwykły, który ma określone zadanie do wykonania. Jakie konjunktioner znajdziemy w języku szwedzkim?

Jeśli nie znasz jeszcze dobrze szwedzkich spójników, koniecznie zajrzyj do tego tekstu:

Sambandsord, czyli szwedzki spójnik

Konjunktion, czyli co? 

Konjunktion to takie spójniki, które tworzą specyficzny związek z innymi słowami, z którymi wspólnie budują zdania. Konjunktioner to słowa nieodmienne, których używa się do łączenia słów lub grup słów. Są ważnym elementem w tworzeniu szyku zdania, w tym zdań podrzędnych i nadrzędnych. 

W języku szwedzkim mamy dwa rodzaje konjunktioner:

  1. Samordnande konjunktioner 
  2. Underordnande konjunktioner 

◾◾◾

Samordnande konjunktioner (zwane też bindeord)

Samordnande konjunktioner tłumaczone są na język polski jako spójniki współrzędności, a więc są to spójniki spójniki łączące zdania współrzędne. Zdania współrzędne to takie, które nie określają się wzajemnie. Jedno zdanie składowe nie wynika z treści drugiego. Ważne jest to, że każde z nich mogłoby istnieć osobno. Przykłady:

◾ Konjunktion OCH – i

Nils och Jens åkte till Stockholm.
Nils i Jens pojechali do Sztokholmu.

Lisa och Peter äter kakor.
Lisa i Peter jedzą ciastka.

◾ Konjunktion ELLER – lub

Sant eller falskt?
Prawda czy fałsz?
Är du för eller mot dödsstraff?
Jesteś za czy przeciw karze śmierci?

◾ MEN – ale

Peter gick ut men glömde att låsa dörren.
Peter wyszedł ale zapomniał zamknąć drzwi.

Han gjorde ett försök men miss­lyckades.
On spróbował, ale mu się nie powiodło.

◾ FÖR – ponieważ, bo

Nils får inte gå ut för han är sjuk.
Nils nie powinien wychodzić, ponieważ jest chory.

Han bor hos sin mamma nu för hans lägenhet renoveras.
On mieszka u swojej mamy teraz, bo jego mieszkanie jest w renowacji.

◾ TY – ponieważ

Ty używane jest jako synonim do för. Warto pamiętać, że jest nieco bardziej formalny. W codziennym użytku częściej spotkamy för.

Han var trött, ty han hade gått långt.
On był znudzony, ponieważ przebył daleką drogę.

Han kunde inte komma, ty hans far var sjuk.
On nie mógł przyjść, ponieważ jego ojciec był chory.

◾ SAMT – a ponadto, jak również, i

Ta med vänner och bekanta samt lite sprit!
Weź przyjaciół i znajomych jak również trochę alkoholu!

Samt używamy wówczas, gdy łączymy dwie składne zdania, które zawierają już och, np. Jag läser idrott och hälsa samt natur och kultur.

◾◾◾

Underordnande konjunktioner (bisatlsinledare)

Underordnande konjunktioner na język polski tłumaczone są jako spójniki podrzędności. Są o tyle ważne w budowaniu szyku zdania, że te słówka rozpoczynają zdania podrzędne (bisats), dlatego też nazywane są bisatsinledare. Można je podzielić na

ATT – że

Lisa säger att hon inte förstår någonting.
Lisa mówi, że nic nie rozumie.

Jag tror att de kommer.
Myślę, że oni przyjdą.

MEDAN – podczas (gdy), kiedy

Jag sjunger ofta medan jag duschar.
Często śpiewam, podczas gdy się kąpię.

Hon läste tidningen medan hon väntade.
Ona czytała gazetę, kiedy czekała.

INNAN – zanim

Lisa bodde i Polen innan hon kom till Tyskland.
Lisa mieszkała w Polsce, zanim przyjechała do Niemiec.

Jag låser alltid dörren innan jag går ut.
Zawsze zamykam klucze drzwi przed wyjściem.

NÄR – kiedy

När han kom hem, var det kallt i huset.
Kiedy wrócił do domu, w mieszkaniu było zimno.

När hon kom hem var dörren låst.
Kiedy wróciła do domu, drzwi były zamknięte na klucz.

TILLS – dopóki

Vänta här tills mamma kommer!
Zaczekaj tu, dopóki mama nie przyjdzie!

Vi var vakna tills solen gick up.
Byliśmy obudzeni, dopóki nie wzeszło słońce.

INTE … FÖRRÄN – nie … zanim / dopóki

Man får inte köra bil förrän man har tagit körkort!
Nie powinno się prowadzić samocho

Jag kan inte komma förrän i morgon!
Nie mogę przyjść przed jutrzejszym porankiem!

EFTERSOM / DÄRFÖR ATT – z powodu, że

Eftersom det var vackert väder, åt de middag i trädgården.
Ponieważ była piękna pogoda, zjedli obiad w ogrodzie.

De åt middag i trädgården, därför att det var vackert väder.
Oni zjedli obiad w ogorodznie, ponieważ była ładna pogoda.

OBS! Od därför att nie zaczynamy zdania!

FÖR ATT – żeby

Jag gjorde hela produktlistan för att inte glömma någonting!
Zrobiłam całą listę produktów, żeby nie zapomnieć niczego!

Kasia gick till stranden för att bada.
Kasia poszła na plażę, żeby się kąpać.

◾ TROTS ATT / FASTÄN – pomimo

Hon tog en promenad trots att (fastän) det regnade.
Ona poszła na spacer, mimo że padało.

Trots att (fastän) byxor var dyr, köpte jag den.
Pomimo, że spodnie były drogie, kupiłam je.

◾ ÄVEN OM – nawet jeśli

Jag alltid tar en promenad på morgonen även om det regnar.
Zawsze idę rano na spacer, nawet jeśli pada deszcz.

Även om jag visste, varför skulle jag säga det?
Nawet jeśli bym to wiedział, dlaczego miałbym powiedzieć?

◾ SÅ … ATT – tak … że

Jens åt för mycket svamp så att han blev sjuk.
Jens zjadł tak dużo grzybów, że się rozchorował.

Nu måste han ta sin medicin så att han blir frisk.
Teraz musi wziąć lekarstwo, żeby być zdrowym.

ÄN – niż

Jag är äldre än Kalle.
Jestem starszy niż Kalle.

Han tittar mer på tv än han borde.
On ogląda więcej telewizji niż powinien.

SOM – jak, co

Kalle är lika gammal som Nils.
Kalle ma tyle samo lat, co Nils.

Jag kan springa lika snabbt som du.
Umiem biegać tak samo jak ty.

OM / IFALL – jeśli

Jag kan hjälpa dig om (ifall) du vill.
Mogę Ci pomóc, jeśli chcesz.

Na koniec zachęcamy do śledzenia nas na naszym kanale YouTube!

Udostepnij na:
Mateusz Turek

Mateusz Turek

Najnowsze wpisy

Scroll to Top