Mówienie to jedna z najważniejszych czynności – również w nauce języków obcych. Jak mówić po szwedzku? A jak coś powiedzieć, przedstawić lub wymówić? Poznaj te czasowniki!
Jak mówić po szwedzku? Możesz użyć czasownika att tala
Czasownik att tala ma dość szerokie znaczenie w zakresie „mówienia”, ale można go bardziej kojarzyć z przemawianiem, niż z dyskusją w cztery oczy. Att tala możemy jakimś językiem obcym, możemy opisać sposób mówienia, jak na przykładach poniżej:
tala högt, tala tyst, tala tydligt – mówić głośno, mówić cicho, mówić wyraźnie
tala sanning – mówić prawdę
tala i telefon – mówić przez telefon
Vad vill du tala om?
O czym chcesz pomówić?
Av någon anledning är de flesta människor nervösa över att tala inför folk.
Z jakiegoś powodu większość ludzi denerwuje się wystąpieniami publicznymi.
Jag talar svenska, engelska och lite spanska.
Mówię po szwedzku i trochę po hiszpańsku.
Jim talar bra latin.
Jim mówi dobrze w łacinie.
Możesz mówić po szwedzku, używając czasownika att prata
Słownik języka szwedzkiego SAOL zaznacza, że dziś czasownik att prata stał się o wiele bardziej powszechny, a także zaczął być stosowany jako synonim czasownika att tala, w znaczeniu mniej formalnym. Ważne jest jednak, by starać się utrzymać tę zależność, że prata służy bardziej do powierzchownej komunikacji, a nie przemawiania czy mówienia.
– Jag vill prata med dig en stund.
– Vad vill du prata om?
– Chcę z tobą chwilkę pogadać.
– O czym chcesz rozmawiać?
Du kan själv prata med henne!
Sam możesz z nią pogadać!
”Titta åt vänster!” sade Lisa.
„Spójrz w lewo”, powiedziała Lisa.
Chcesz coś powiedzieć? Użyj att säga
Jeśli chcesz ustnie i słowami wyrazić swoje zdanie czy pogląd, użyjesz czasownika att säga. Również użyjemy tego czasownika, jeśli chodzi nam o samą czynność mówienia. Warto zwrócić też uwagę na sytuację, w której rozmówca używa czasownika att säga, by zaznaczyć chęć poznania opinii drugiej strony, np.
Vad säger du om hennes förslag?
Co powiesz o jej propozycji? W znaczeniu: co tak naprawdę o niej myślisz?
Vad säger du, ja eller nej?
No i co powiesz, tak czy nie?
Wyraź słowami swoje zdanie – att yttra
Czasownik att yttra podawany jest jako synonim czasownika att säga, ale jest bardziej formalny. Warto ten czasownik kojarzyć też z rzeczownikiem ett yttrande, czyli wypowiedź.
Han yttrade inte ett ord på hela kvällen.
On nie wypowiedział ani jednego słowa przez cały wieczór.
att yttra sin mening – wyrażać swoją opinię
Obs! Czasownika att yttra można użyć również jako objawiać się (np. symptomy choroby).
Sjukdomen yttrade sig som blåsor i hud och slemhinnor.
Choroba objawiała się pęcherzami na skórze i błonach śluzowych.
Przedstawiać lub wyrazić coś po szwedzku – att framföra
Kolejny raz mamy do czynienia z nieco bardziej formalnym czasownikiem – att framföra – którego można również używać w zwrotach grzecznościowych. Można go przetłumaczyć jako wyrażać, przekazywać. Na przykład:
framföra kritik; framföra ett varmt tack / en hälsning – wyrazić krytykę, przekazać gorące podziękowania / pozdrowienia
Gdy chcesz wymówić, użyjesz att uttala
Rätta uttalet (poprawna wymowa)! To spędza sen z powiek tym, którzy uczą się szwedzkiego. Właśnie z rzeczownikiem ett uttal (wymowa) skojarzcie sobie ten czasownik. Czasownik att uttala to przede wszystkim 'wymawiać’.
„G” uttalas vanligen som „j” framför mjuk vokal.
„G” jest zwykle wymawiane jako „j” przed miękkimi samogłoskami.
Du måste öva på att uttala „here” på engelska.
Musisz poćwiczyć wymawianie „here” po angielsku.
Jak opowiedzieć o czymś po szwedzku? Możesz użyć att berätta
Jeśli chcemy komuś opowiedzieć jakąś historię, zdać relację, podać chronologiczny ciąg zdarzeń, użyjemy czasownika att berätta, czyli – po prostu – opowiadać.
Julia berättade om sin tidiga barndom.
Julia opowiadała o swoim wczesnym dzieciństwie.
Det är en sak jag måste berätta för dig.
Jest coś, o czym muszę ci opowiedzieć.
Mamma berättar en saga för sin dotter.
Mama opowiada bajkę swojej córce.
Synonimem czasownika att berätta jest att förtälja (choć jest nieco gammaldags – staroświeckie).
Chcesz coś opisać? Użyj att beskriva
Jeśli opisujemy widok, obrazek, zdjęcie czy czyjś wygląd – możemy posłużyć się czasownikiem att beskriva.
Det är svårt att beskriva utsikten i ord.
Trudno jest opisać widok słowami.
Kan du beskriva hur rånaren såg ut?
Możesz opisać, jak rabuś wyglądał?
Filmen kan inte beskrivas, den måste ses.
Tego filmu nie da się opisać, trzeba go zobaczyć.
???
W naszym dziale słówka możesz przeczytać tekst o tym, jak opisać obrazek po szwedzku – przydatne na egzaminach!
???
Jak coś nazwać po szwedzku? Att nämna
Jeśli kogoś chcemy wspomnieć, wymienić lub wyszczególnić spośród innych (na przykład podczas przemowy, w której dziękujemy) możemy użyć czasownika att nämna.
nämna något vid dess rätta namn – nazywać rzeczy po imieniu
Kan du nämna alla lag som spelat i Champions League?
Czy potrafisz nazwać wszystkie drużyny, jakie grały w Champions League?
Wyrazić coś lub formułować w zdania można za pomocą czasownika att uttrycka
Jeśli chcemy podkreślić nadanie czemuś formy słownej (wyrazić coś słowami, sformułować coś) używamy do tego czasownika att uttrycka. Czasownik też ma też inne znaczenie – w kontekście używania języka, na przykład uttrycka sig korrekt (wyrazić się poprawnie).
uttrycka sin åsikt – wyrażać swój pogląd
Jens uttryckte missnöje genom att rynka pannan.
Jens wyraził swoje niezadowolenie marszcząc brwi.
Mówić po szwedzku nieformalnie – att snacka
Nieformalnym synonimem do czasownika att prata (choć nie jest tak popularny) jest att snacka. Często używany jako odpowiednik plotkowania, gadania na modny temat (en snackis – gorący temat, temat dnia, czyli coś o czym wszyscy mówią).
Vad snackar ni om?
O czym gadacie?
Mówić bezmyślnie? Użyj att babbla
Jeśli ktoś mówi bezmyślnie, bez sensu (prata strunt) i gada głupoty po szwedzku użyjemy czasownika att babbla.
Hon bara babblar hela tiden.
Ona tylko ciągle trajkocze.
Peter babblade i flera minuter om resan till Thailand.
Peter gadał przez parę minut o podróży do Tajlandii.
Znacie kogoś, kto ciągle trajkocze? Aby to opisać, użyjemy czasownika att tjattra
Nadaje non stop, szybko, bez przerwy, do tego głośno piskliwym głosem? Trajkocze jak katarynka? To właśnie att tjattra!
Efter några glas vin hon bara tjattrade meningslöst.
Po kilku kieliszkach wina tylko trajkotała bez sensu.
Hon tjattrade uppjagat medan hon körde.
Kiedy prowadziła (samochód), paplała podekscytowana.
???
Już wiesz, jak mówić po szwedzku? 🙂 Zatem, na koniec, polecajka.
I już naprawdę na koniec… Wmówić sobie – intala sig själv
Intala dig att det här är något du verkligen vill.
Wmów sobie, że to jest coś, czego właśnie chcesz.
Försök intala dig själv att det ”bara är en mardröm”.
Spróbuj sobie wmówić, że „to jest tylko koszmar”.
