Tala, prata, säga… Jak MÓWIĆ po szwedzku?

Mówienie to jedna z najważniejszych czynności – również w nauce języków obcych. Jak mówić po szwedzku? A jak coś powiedzieć, przedstawić lub wymówić? Poznaj te czasowniki!

🔹🔹🔹

Jak mówić po szwedzku? Możesz użyć czasownika att tala

Czasownik att tala ma dość szerokie znaczenie, ale można go bardziej kojarzyć z przemawianiem, niż z dyskusją w cztery oczy. Spójrzcie na poniższą tabelkę. W zakładkach kolejno zobaczycie znaczenie, odmianę oraz przykładowe użycie. 

  1. mówić

  2. umieć mówić (np. w jakimś języku)

  3. wygłaszać mowę, przemawiać

  4. dyskutować o czymś

Bezokolicznik Presens

Perfekt

har + supinum

Imperfekt Pluskvamperfekt hade + supinum
att tala (mówić, itd.) talar har talat talade hade talat
1. tala högt / tala tyst → mówić głośno / mówić cicho
2. Jag talar svenska. → Mówię po szwedzku.
3. Stats­ministern talade i riks­dagen. → Premier przemawiał w parlamencie.
4. Han talade om sina barn. → On mówił o swoich dzieciach.

Po szwedzku możesz mówić, używając czasownika att prata

Słownik języka szwedzkiego SAOL zaznacza, że dziś czasownik att prata stał się o wiele bardziej powszechny, a także zaczął być stosowany jako synonim czasownika att tala. Ważne jest jednak, by starać się utrzymać tę zależność, że prata służy bardziej do powierzchownej komunikacji, a nie przemawiania czy mówienia, w znaczeniu, które wyjaśnione jest w tabelce powyżej.

  1. mówić

  2. rozmawiać, gawędzić

Bezokolicznik Presens

Perfekt

har + supinum

Imperfekt Pluskvamperfekt hade + supinum
att prata (mówić, itd.) pratar har pratat pratade hade pratat
Han behöver prata med någon om det. → On potrzebuje o tym z kimś porozmawiać.
Hon pratade i telefon. → Ona rozmawiała przez telefon.
Du har aldrig pratat om din man. → Nigdy nie mówiłaś o swoim mężu.
Vi måste prata med honom om pengarna! → Musimy z nim pogadać o pieniądzach!

Chcesz coś powiedzieć? Użyj att säga

Jeśli chcesz ustnie i słowami wyrazić swoje zdanie czy pogląd, użyjesz czasownika att säga. Również użyjemy tego czasownika, jeśli chodzi nam o samą czynność mówienia. Warto zwrócić też uwagę na sytuację, w której rozmówca używa czasownika att säga, by zaznaczyć chęć poznania opinii drugiej strony, np. Vad säger du om hennes för­slag? (Co powiesz o jej propozycji? W znaczeniu: co tak naprawdę o niej myślisz?)

  1. powiedzieć

  2. mówić

Bezokolicznik Presens

Perfekt

har + supinum

Imperfekt Pluskvamperfekt hade + supinum
att säga (powiedzieć) säger har sagt sade (sa) hade sagt
"Vi ses imorgon kl. 8.30!" sa läraren. → Widzimy się jutro o godzinie 8:30 - powiedział nauczyciel.
Vad sa du? → Co powiedziałeś?
Säg hej då till mormor nu! → Teraz powiedz babci 'papa'!

Wyraź słowami swoje zdanie – att yttra

Czasownik att yttra podawany jest jako synonim czasownika att säga, ale jest bardziej formalny. Warto ten czasownik kojarzyć też z rzeczownikiem ett yttrande, czyli wypowiedź.

Obs! Czasownika att yttra można użyć również jako objawiać się (np. symptomy choroby).

Sjukdomen yttrade sig som blåsor i hud och slemhinnor.
Choroba objawiała się pęcherzami na skórze i błonach śluzowych.

  1. powiedzieć

  2. mówić

Bezokolicznik Presens

Perfekt

har + supinum

Imperfekt Pluskvamperfekt hade + supinum
att yttra (wypowiedzieć) yttrar har yttrat yttrade hade yttrat
Han yttrade inte ett ord på hela kvällen. → Nie wypowiedział ani jednego słowa przez cały wieczór. (zdanie brzmiące dość formalnie!)
Du måste yttra dig om domstolen förelägger dig att göra det. → Musisz wyrazić swoją opinię, jeśli sąd tak nakazuje.

Przedstawiać lub wyrazić coś po szwedzku – att framföra

Kolejny raz mamy do czynienia z nieco bardziej formalnym czasownikiem – att framföra – którego można również używać w zwrotach grzecznościowych.

  1. wyrazić coś

  2. przedstawić

Bezokolicznik Presens

Perfekt

har + supinum

Imperfekt Pluskvamperfekt hade + supinum
att framföra (wyrazić, przedstawić coś) framför har framfört framförde hade framfört
framföra kritik → wyrazić krytykę
De strejkande framförde sina krav. → Strajkujący przedstawili swoje żądania.

Gdy chcesz wymówić, użyjesz att uttala

Rätta uttalet! To spędza sen z powiek tym, którzy uczą się szwedzkiego. Właśnie z rzeczownikiem ett uttal (wymowa) skojarzcie sobie ten czasownik.

  1. wymawiać

  2. artykułować

Bezokolicznik Presens

Perfekt

har + supinum

Imperfekt Pluskvamperfekt hade + supinum
att uttala (wymawiać) uttalar har uttalat uttalade hade uttalat
Skåningar uttalar långa vokaler som diftonger. → Mieszkańcy Skanii wymawiają długie samogłoski jako dyftongi.
”G” uttalas vanligen som ”j” fram­för mjuk vokal. → "G" zwykle wymawia się jak "j" przed miękką samogłoską.

Jak opowiedzieć o czymś po szwedzku? Możesz użyć att berätta

Jeśli chcemy komuś opowiedzieć jakąś historię, zdać relację, podać chronologiczny ciąg zdarzeń, użyjemy czasownika att berätta.

  1. opowiadać

  2. artykułować

Bezokolicznik Presens

Perfekt

har + supinum

Imperfekt Pluskvamperfekt hade + supinum
att berätta (opowiadać) berättar har berättat berättade hade berättat
Snälla mamma, kan du berätta en saga för oss? → Mamusiu, proszę, mogłabyś opowiedzieć nam bajkę?
Mormor berättade om hur det var när hon var liten. → Babcia opowiedziała jak to było, kiedy była mała.

Nieco starodawny synonimu – att förtälja

Synonimem czasownika att berätta jest att förtälja (choć jest nieco gammaldags).


Chcesz coś opisać? Użyj att beskriva

Jeśli opisujemy widok, obrazek, zdjęcie czy czyjś wygląd – możemy posłużyć się czasownikiem att beskriva.

  1. opisywać

Bezokolicznik Presens

Perfekt

har + supinum

Imperfekt Pluskvamperfekt hade + supinum
att beskriva (opisywać) beskriver har beskrivit beskrev hade beskrivit
Det är svårt att beskriva ut­sikten i ord! → Ciężko jest opisać ten widok słowami!
Filmen kan inte beskrivas, den måste ses. → Filmu nie da się opisać, trzeba go zobaczyć.

🔹🔹🔹

W naszym dziale słówka możesz przeczytać tekst o tym, jak opisać obrazek po szwedzku – przydatne na egzaminach!


🔹🔹🔹

Jak coś nazwać po szwedzku? Att nämna

Jeśli kogoś chcemy wspomnieć, wymienić lub wyszczególnić spośród innych (na przykład podczas przemowy, w której dziękujemy) możemy użyć czasownika att nämna.

  1. nazywać

  2. wspomnieć, wymienić

Bezokolicznik Presens

Perfekt

har + supinum

Imperfekt Pluskvamperfekt hade + supinum
att nämna (nazywać) nämner har nämnt nämnde hade nämnt
(uttryck) nämna något vid dess rätta namn → (wyrażenie) nazywać rzeczy po imieniu
Alla gjorde fina insatser, men jag vill särskilt nämna Oskar och Erika! → Wszyscy dołożyli wszelkich starań, ale szczególnie chciałbym wspomnieć o Oskarze i Eryce.

Wyrazić coś lub formułować w zdania można za pomocą czasownika att ut­trycka

Jeśli chcemy podkreślić nadanie czemuś formy słownej (wyrazić coś słowami, sformułować coś) używamy do tego czasownika att uttrycka. Czasownik też ma też inne znaczenie – w kontekście używania języka, na przykład ut­trycka sig korrekt (wyrazić się poprawnie).

  1. wyrażać

  2. używać (języka)

Bezokolicznik Presens

Perfekt

har + supinum

Imperfekt Pluskvamperfekt hade + supinum
att uttrycka (wyrażać) uttrycker har uttryckt uttryckte hade uttryckt
uttrycka sin å­sikt / en önskan → wyrażać swój pogląd / życzenie
Han uttryckte miss­nöje genom att rynka pannan. → Wyraził swoje niezadowolenie, marszcząc brwi.
Hon berättar hur man kan uttrycka sig rätt på polska. → Ona mówi o tym, jak można wyrażać się poprawie po polsku.

Mówić po szwedzku nieformalnie – att snacka

Nieformalnym synonimem do czasownika att prata (choć nie jest tak popularny) jest att snacka. Często używany jako odpowiednik plotkowania, gadania na modny temat (en snackis – gorący temat, temat dnia, czyli coś o czym wszyscy mówią).

  1. gadać, rozmawiać, gawędzić

  2. plotkować

Bezokolicznik Presens

Perfekt

har + supinum

Imperfekt Pluskvamperfekt hade + supinum
att snacka (gadać) snackar har snackat snackade hade snackat
Snacka inte, utan gör som jag säger! → Nie gadaj, tylko rób co ci mówię!
Anna har alltid tid för att snacka med mig. → Anna ma zawsze czas by ze mną poplotkować.
Du snackar skit! → Pieprzysz głupoty!

Mówić bezmyślnie? Użyj att babbla

Jeśli ktoś mówi bezmyślnie, bez sensu (prata strunt) i gada głupoty po szwedzku użyjemy czasownika att babbla.

  1. pleść bzdury

  2. gadać bez sensu, bez ładu i składu

Bezokolicznik Presens

Perfekt

har + supinum

Imperfekt Pluskvamperfekt hade + supinum
att babbla (gadać bez sensu) babblar har babblat babblade hade babblat
Vad babblar han om? → Co on bredzi?
De babblar om saker som aldrig har hänt. → Oni plotą bzdury o rzeczach, które nigdy nie miały miejsca.

Znacie kogoś, kto ciągle trajkocze? Aby to opisać, użyjemy czasownika att tjattra

Nadaje non stop, szybko, bez przerwy, do tego głośno piskliwym głosem? Trajkocze jak katarynka? To właśnie att tjattra!

🔹🔹🔹

Już wiesz, jak mówić po szwedzku? 🙂 Zatem, na koniec, polecajka.

Na naszym kanale YouTube mamy też film o tym, jak mówić po szwedzku tak lub nie!

I już naprawdę na koniec… Wmówić sobie – intala sig själv

Intala dig att det här är något du verkligen vill.
Wmów sobie, że to jest coś, czego właśnie chcesz.

Försök intala dig själv att det ”bara är en mardröm”.
Spróbuj sobie wmówić, że “to jest tylko koszmar”.

Dodaj komentarz