Dzisiaj przyjrzymy się siffror som substantiv, czyli odrzeczownikowej wersji liczebników. Są bardzo przydatne w nauce języka szwedzkiego, a ich znajomość na pewno ułatwi Ci komunikację w życiu codziennym.
Siffror som substantiv odmieniają się według pierwszej grupy deklinacji, czyli odcinamy końcowe -a i dodajemy -or.
1 = en etta, ettan, ettor, ettorna
2 = en tvåa, tvåan, tvåor, tvåorna
10 = en tia, tian, tior, tiorna
Nie można zrobić rzeczownika z 13-19, 20*, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100*.
Wyjątkiem są 20 i 100 możemy użyć tej formy, ale tylko gdy mówimy o pieniądzach.
Poniżej możemy się przyjrzeć całej odmianie, po 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100 odmieniamy tylko drugi człon. Np: 25 = tjugofemma.
| 1:a | en etta | ettan | ettor | ettorna |
| 2:a | en tvåa | tvåan | tvåor | tvåorna |
| 3:a | en trea | trean | treor | treorna |
| 4:a | en fyra | fyran | fyror | fyrorna |
| 5:a | en femma | femman | femmor | femmorna |
| 6:a | en sexa | sexan | sexor | sexorna |
| 7:a | en sjua | sjuan | sjuor | sjuorna |
| 8:a | en åtta | åttan | åttor | åttorna |
| 9:a | en nia | nian | nior | niorna |
| 10:a | en tia | tian | tior | tiorna |
| 11:a | en elva | elvan | elvor | elvorna |
| 12:a | en tolva | tolvan | tolvor | tolvorna |
| 21:a | en tjugoetta | tjugoettan | tjugoettor | tjugoettorna |
Kiedy używamy siffror som substantiv?
Numer klasy. Gdy mówimy do której klasy sami chodzimy, lub do której klasy uczęszcza nasze dziecko
1 klasa = ettan / 2 klasa = tvåan / 3 klasa = trean itd.
– Vilken årskurs går dina barn i?
– Min dotter är 13 så hon går i sjuan. Min son är 8 så han går i tvåan.
– Do której klasy chodzą Twoje dzieci?
– Moja córka ma 13 lat i chodzi do 7 klasy. Mój syn ma 8 lat i chodzi do 2 klasy.
– Mina döttrar är 16 år så de går i ettan på gymnasiet.
– Moje córki mają 16 lat więc chodzą do 1 liceum.
– Min son ska börja sexan till hösten. Han är tolv år.
– Mój syn zacznie 6 klasę na jesień. On ma 12 lat.
Gdy mówimy o środkach transportu autobus (buss) / tramwaj (spårvagn)
– Går femman till universitetet?
– Nej, men du kan ta femtiotvåan, då kommer du dit inom en kvart.
– Czy piątka jedzie na uniwersytet?
– Nie, ale możesz wsiąść w pięćdziesiąt dwa, dojedziesz na miejsce w 15 minut.
Gdy mówimy o rozmiarze buta. Na przykład podczas zakupu obuwia
– 39:orna är för små, kan jag prova 40:orna istället?
– 39 są za małe, czy mogę przymierzyć 40 w zamian?
– Jag gillar de här skorna, men jag ser inte min storlek. Har ni några 41:or?
– Podobają mi się te buty, ale nie widzę swojego rozmiaru. Macie rozmiar 41?
Rok urodzenia. Czasami podaje się rok urodzenia, zamiast faktycznego wieku
– Hur gammal är du?
– Jag är 89:a (= jag föddes 1989)
– Ile masz lat?
– Jestem z 89 ego.
– Både jag och min pojkvän är 95:or
(Vi föddes 1995)
– Zarówno ja jak i mój chłopak jesteśmy z 95 ego.
Gdy mówimy o mieszkańcach Sztokholmu. “Stockholmare”
Gdy dzwonimy do kogos kto mieszka w Sztokholmie, numer telefonu zaczyna się zawsze od 08.
Na przykład numer do Stadsbiblioteket to 08-508 30 900.
Osoby, które pochodzą z mniejszych miast, nazywają mieszkańców Sztokholmu 08:a (nollåtta). Nollåtta to stereotyp osoby, która nigdy nie była lub nie mieszkała poza Sztokholmem.
Numer piętra, gdy mówimy na którym piętrze mieszkamy
– Vi bor på våning 2 = vi bor på tvåan.
– Mieszkamy na drugim piętrze.
Gdy mówimy o alkoholu
W Szwecji zamawia się tyle alkoholu ile się chce go mieć w swoim drinku.
Szwedzi zamawiają w centylitrach (cl). 4cl lub 6cl.
Barman zawsze pyta: vill du ha en fyra eller en sexa?
Można na przykład zamówić: en sexa whiskey. (6cl whiskey).
*Uwaga, żeby nie zamówić 6 razy Whiskey.* ????
Rzut kostkami (tärningsslag), lub ogólnie przy jakiś grach, również w Kasynie. Liczby z kostek podajemy jako rzeczowniki.
– Jag slog en fyra
– Wyrzuciłem / trafiłem czwórkę.
Gdy mówimy o mieszkaniu.
Nie używamy siffror som substantiv mówiąc o domu, tylko o mieszkaniu.
Gdy mówimy o pokojach w mieszkaniu liczą się wszystkie sypialnie i salon.
3 rum och kök (3 ROK) = 2 sovrum, 1 vardagsrum + ett kök.
– Jag bor i en trea.
– Mieszkam w 3 pokojowym mieszkaniu.
1 rum och kök (1 ROK) = 1 sovrum / vardagsrum + ett kök.
– Jag bor i en etta mitt i stan.
– Mieszkam w kawalerce w centrum miasta.
Numer ulicy
– Vi bor på Lillgatan 58.
– Mieszkamy na Lillgatan 58.
Ale gdy już wiadomo o jakiej ulicy rozmawiamy, to wystarczy powiedzieć tylko:
– Jag bor på 58:an.
– Mieszkam pod numerem 58.
Pieniądze, robimy z liczebników rzeczowniki gdy mówimy o banknotach (sedlarna) i drobnych (mynten). 20* i 100* maja specjalną formę.
ett femkronorsmynt = en femma
en tiokronorsmynt = en tia
en tjugokronorssedel = en tjuga
– Får jag låna en tjuga av dig?
– Javisst.
– Czy mogę pożyczyć dwie dychy od Ciebie?
– Pewnie.
en tjuga / tjugan / tjugor / tjugorna
en hundrakronorssedel = en hundring
– Boken kostar 129 kr, men jag har bara en hundring…
– Książka kosztuje 129 koron, ale ja mam tylko stówę…
en hundring / hundringen / hundringar / hundringarna
Zauważ, że 100 nie odmienia się tym samym schematem co pozostałe siffror som substantv. Tutaj wyjątkowo korzystamy z deklinacji drugiej.
