Na koniec każdego roku, Rada Języka Szwedzkiego (szw. Språkrådet) wraz ze Språktidningen, czyli szwedzkim czasopismem popularnonaukowym, tworzy tzw. nyordslistan. Jest to lista nowych słów, które pojawiły się w minionym roku. Powinny być to słowa opisujące nowe zjawiska czy trendy lub słowa, których z jakiegoś powodu zaczęto używać częściej. Najprościej rzecz ujmując, nyordslistan to lista wyrazów, która odzwierciedla miniony rok. W tym wpisie przyjrzymy się więc, jakie słowa pojawiły się na liście z 2023 roku.
AI-klonad
Czyli dosłownie sklonowany przez sztuczną inteligencję, może być to na przykład czyjś głos. W sieci krążą filmiki osób, które coś mówią, ale tak naprawdę nigdy tego nie powiedzieli. Mowa na przykład o politykach śpiewających piosenki albo mówiących rzeczy nie na miejscu.
Barbenheimer
To połączenie słów Barbie oraz Oppenheimer, a więc dwóch największych premier 2023 roku.
Bubbelhoppa
Oznacza dosłownie wyskok z bańki. Chodzi o sytuację, kiedy celowo zmieniamy swoje otoczenie, by zyskać nową perspektywę i poznać opinie innych.
Cyberresiliens
Chodzi o odporność cybernetyczną, a więc zdolność odparcia cyberataków.
Deinfluencing
Jest odwrotnością influencingu. Zamiast namawiania na zakupienie jakiegoś produktu, deinfluencing polega na zniechęcaniu do zakupów lub korzystania z jakiejś usługi.
Det svenska tillståndet
Szwedzki stan, a więc stan, w którym przestępczość gangów wpływa na społeczeństwo.
DNA-pass
Paszport DNA, a więc karta zawierające wszystkie ważne informacje genetyczne o danej osobie, którą można wykorzystać w opiece zdrowotnej.
Dopaminfasta
Post dopaminowy, czyli wstrzemięźliwość od aktywności, które – jak się uważa – wpływają na uwolnienie dopaminy. W czasie takiego postu nie używa się na przykład mediów społecznościowych.
Dubbelswisha
Oznacza swishnąć podwójnie (w Szwecji czasownik att swisha używa się w kontekście wysyłania pieniędzy za pośrednictwem aplikacji mobilnej służącej do szybkich przelewów). Dubbelswisha to na przykład płacenie dwa razy z rzędu w salonie masażu.
Evighetskemikalie
To słowo składa się z dwóch wyrazów: evighet (wieczność) oraz kemikalie (substancja chemiczna). Oznacza syntetycznie wyprodukowaną substancję, która nie jest w stanie się rozłożyć i pozostaje w środowisku na zawsze.
Exposekonto
Konta w mediach społecznościowych mające na celu pokazanie ludzi w obraźliwych sytuacjach.
Gargasnipe
Ukradkowe zdjęcie lub film osoby, która jest uważana za dziwnie wyglądającą, zwykle publikowane w mediach społecznościowych. Wyraz składa się z dwóch części – Garga pochodzi od imienia Gargamel z bajki o smerfach (szw. Smurfarna), a snipe to po angielsku strzał z ukrycia. Jest to więc trend polegający na tym, by z ukrycia zrobić zdjęcie osobie, która „wygląda dziwnie” (przypomina Gargamela).
Generativ AI
Sztuczna inteligencja, którą można nauczyć tworzenia zupełnie nowych treści, takich jak tekst, obrazy i muzyka.
Grön kolonialism
Eksploatacja gruntów i zasobów naturalnych danego regionu w celu promowania celów zrównoważonego rozwoju w innej lokalizacji.
Hyschpengar
Określenie hyshpengar to kalka językowa z języka angielskiego – hush money, a więc suma pieniędzy, którą się płaci, by ktoś nie ujawnił poufnych informacji.
Ick
Oznacza cechę lub zachowanie, które inni mogą uznać za odpychające (np. w kontekście randkowania).
Podsumowanie
To tylko część wyrazów, które pojawiły się na Nyordslistan 2023. Kolejnej porcji nowych słów wyczekuj w kolejnym wpisie! Czy jest jakieś słowo, które szczególnie wpadło Ci w oko? Zajrzyj na inne nasze wpisy – https://dalarna.pl/category/materialy-do-nauki/ oraz na nasz kanał YouTube – https://www.youtube.com/@Dalarnakursyszwedzkiego.
