Jakiś czas temu na blogu pojawił się wpis dotyczący rodzajników nieokreślonych w języku szwedzkim – en i ett. Są to słowa używane przed rzeczownikami, gdy mowa o czymś nowym lub nieznanym rozmówcy. W języku polskim rodzajników brak, jednak w szwedzkim (oraz w wielu innych językach, np. angielskim) są one kluczowe. Jeśli potrzebne jest przypomnienie zasad dotyczących rodzajników nieokreślonych, warto zajrzeć do wcześniejszego wpisu. Dziś tematem będą rodzajniki określone – czyli jak po szwedzku powiedzieć „to jabłko” lub „the apple”.
Rodzaje rzeczowników w języku szwedzkim
W szwedzkim rzeczowniki dzielą się na dwie grupy:
1. en-ord (rzeczowniki z „en”)
- en familj – rodzina → familjen
- en bil – samochód → bilen
- en hund – pies → hunden
- en kvinna – kobieta → kvinnan (dla rzeczowników zakończonych na -a, zamiast -en dodaje się tylko -n)
2. ett-ord (rzeczowniki z „ett”)
- ett bord – stół → bordet
- ett hus – dom → huset
- ett barn – dziecko → barnet
- ett äpple – jabłko → äpplet (nie dubluje się „e” na końcu!)
Jak tworzyć formę określoną?
W języku polskim można powiedzieć „jabłko” i „to jabłko” bez dodatkowych końcówek. W szwedzkim natomiast, aby powiedzieć „to jabłko” czy „ten dom”, rodzajnik określony dokleja się na końcu rzeczownika. Możliwe końcówki to -en, -n, -et, -t.
Przykłady:
- en pojke – pojken (chłopiec)
- ett språk – språket (język)
- en katt – katten (kot)
- ett år – året (rok)
- en bok – boken (książka)
- en vecka – veckan (tydzień)
Kiedy używać rodzajników nieokreślonych, a kiedy określonych?
Rodzajnik nieokreślony (en, ett) stosuje się, gdy: ✔ Wspomina się o czymś po raz pierwszy.
✔ Rozmówca nie wie, o jaką rzecz lub osobę dokładnie chodzi.
➡ Jag skulle vilja köpa en kanelbulle. – Chciałabym kupić bułkę cynamonową.
➡ Vi har ett bord reserverat ikväll. – Mamy zarezerwowany stolik na dziś wieczór.
Rodzajnik określony (-en, -et) stosuje się, gdy: ✔ Mowa o czymś, co było już wcześniej wspomniane.
✔ Rozmówca wie, o jaką osobę lub rzecz chodzi.
➡ Var ligger skolan som du går i? – Gdzie znajduje się szkoła, do której chodzisz?
➡ Har du en hund? – Masz psa?
➡ Ja. – Tak.
➡ Är hunden svart? – Czy pies jest czarny? (Za drugim razem używa się rodzajnika określonego, ponieważ wiadomo już, o jakiego psa chodzi.)
Podobny przykład: ➡ Anna har ett äpple och en banan. – Anna ma jabłko i banana.
➡ Hon äter äpplet men inte bananen. – Ona je jabłko, ale nie banana.
Stosowanie rodzajników w języku szwedzkim ma logiczny schemat – wystarczy trochę praktyki, a stanie się to naturalne!
