Adverb – wszystko o szwedzkim przysłówku

Źle, dobrze, szybko, kiepsko, pięknie, głęboko i blisko. Co łączy ze sobą wszystkie te słowa? Oczywiście – wszystkie należą do jednej części mowy: adverb, czyli po szwedzku przysłówek.

Przysłówek (adverb) służy nam do opisywania stanu czy też zdarzenia, na przykład:

Du kan inte köra så snabbt mitt i stan!
Nie możesz tak szybko prowadzić w środku miasta!

Handla snabbt och enkelt hos oss!
Kupuj szybko i prosto u nas!

Adverb – jak to działa w praktyce?

Warto zacząć od rozróżnienia przymiotnika (adjektiv) od przysłówka (adverb).

Adjektiv

Przymiotnik opisuje cechy istot żywych, rzeczy, zjawisk, pojęć i stanów, jest ściśle związany z rzeczownikiem. To adjektiv opisuje rzeczownik, odpowiada na pytania z nim związane, nadaje mu cechy.

Lisa har en snabb bil.
Lisa ma szybki samochód.

En stor hund står på vägen.
Duży pies stoi na drodze.

Peter är stark.
Peter jest silny.

Adverb

Adverb służy nam do opisywania czynności lub stanów. Przysłówek jest dość trudny do zdefiniowania, ale często można go zlokalizować w zdaniu dzięki pytaniu \”jak?\” oraz \”jak często?\”. Dodatkowo, z reguły, adverb opisuje czasownik i to z nim jest ściśle związany.

– Hur mår barnen i dag?
– Barnen mår fint, men jag har huvudvärk.
– Jak się miewają dziś dzieci?
– Dzieci mają się dobrze, ale ja mam ból głowy.

Kalle gick snabbt till kontoret.
Kalle udał się szybko do pracy.
Odpowiadamy na pytanie: jak dostał się do pracy? Szybko!

Jag studerar hårt för att lära mig svenska.
Ciężko się uczę, by nauczyć się szwedzkiego.
Jak pracuję, by nauczyć się szwedzkiego? Ciężko!

Adverb i adjektiv – porównajmy!

Adjektiv opisuje to, jaki jest rzeczownik. Adverb z kolei może opisywać kilka rzeczy:

to, jaki jest czasownik
jaki jest adjektiv
może też opisywać inny adverb

Najlepiej te różnice można zobrazować na poniższych zdaniach:

Hunden är fin. (fin = adjektiv)
Pies jest ładny.
Hunden går fint. (fint = adverb)
Pies ładnie idzie.
Dzięki słowu fint wiemy, jak pies idzie, a nie jaki pies jest.

OBS! Ważne!

Po takich czasownikach jak:
vara, bli, se…. ut, känna sig oraz verka pojawi się zawsze adjektiv!

Na powyższej grafice możecie znaleźć zdanie: Lisa kör otroligt snabbt., czyli Lisa jedzie niewyobrażalnie szybko. W jednym zdaniu mamy dwa przysłówki. Jeden przysłówek wzmacnia nam drugi.

Zobacz, jak przysłówek może wzmocnić inny przysłówek

Lina har väldigt fina ögon.
Lina ma bardzo ładne oczy.

Adam är väldigt lycklig.
Adam jest bardzo szczęśliwy.

Lisa kör otroligt snabbt.
Lisa jedzie niewyobrażalnie szybko.

Rumsadverb, tidsadverb, sättsadverb oraz gradadverb

Czasem nie jest tak łatwo rozpoznać w zdaniu przysłówek, bo nie wszystkie przysłówki mają końcówkę -t. Takimi przysłówkami są wspomniane powyżej:

Rumsadverb

Przysłówek miejsca, który odpowiada na pytania var?, vart? oraz varifrån?. Przykładem takich przysłówków są: hit, dit, här, där, inne, ute, uppe, nere, hemma, borta, framme, bakom

Tidsaverb

Przysłówek czasu, który odpowiada na pytanie när?, czyli kiedy. Przykładami takich przysłówków mogą być: nu, då, sedan, nyss, länge, strax, snart, genast, sedan, redan, förr, ännu, inte, alltid, aldrig, ofta, ibland, sällan, förut, igår, häromdagen, någonsin

Sättsadverb

Przysłówek sposobu, który odpowiada na pytania hur? czy på vilket sätt?, czyli daje nam informację w jaki sposób coś się robi. Przykładami dla tego rodzaju przysłówka będą: snabbt, dåligt, långsamt, intensivt.

Gradadverb

Przysłówek stopnia odpowiada na pytania hur mycket? czy hur lite?, czyli daje informacje w jakim stopniu coś powstało / zostało wykonane. Przykładami takich przysłówków mogą być: lite, lagom, ganska, väldigt, alldeles, nästan, ungefär, czy exakt.

Ćwiczenia z grupy

W naszej facebookowej grupie Język szwedzki ćwiczyliśmy jakiś czas temu przysłówki na przykładzie poniższego quizu.

W tym przykładzie chodzi nie o konkretną puszkę kiszonego śledzia, ale o rodzaj potrawy/przysmaku w ogóle. Surströmming ogólnie jest äckligt. Zawsze, kiedy opisujemy coś generalizując do przymiotnika dopisujemy -t. Podobnie możemy powiedzieć ogólnie o lodach.

$\"?\"$ Glass är gott.
Lody są dobre (ogólnie)
$\"?\"$ Den här glassen är god.
Lody są dobre (kiedy mamy na myśli konkretne lody). Tu napiszemy lody w formie określonej, a przymiotnik już nie będzie mieć -t.

$\"?\"$ Choklad är gott.
$\"☕\"$ Chokladen är god.

$\"?\"$ Ponadto Bubu, konik lektorki Magdy Kostrzewskiej, twierdzi, że: morötter är gott! Mamy morötter (a nie morot) bo Bubu lubi więcej, niż jedną marchewkę. Lubi je, jako gatunek.