O fredagsmys wspominałam Wam przy okazji tekstu o typowo szwedzkich słówkach. Ponieważ jesień zagląda nam już powoli w okna, czas jeszcze bliżej przyjrzeć się typowo szwedzkiemu fredagsmys.
Szwecja od połowy października zaczyna pogrążać się w ciemnościach. Deszcze, wiatr i depresyjna aura jest tym, z czym nie mogą sobie poradzić mieszkańcy tego północnego kraju. Ratunkiem w tej sytuacji są wakacje w ciepłych krajach, na które Szwedzi masowo ruszają w okolicach listopada, który uznawany jest za najgorszy miesiąc w roku pod względem możliwości utrzymania dobrego nastroju. Jednak na wakacjach nie można być przez cały czas. Co więc w sytuacji, w której dni urlopowe zostały już wykorzystane, a jesienna chandra zaczyna się wzmagać? Odpowiedź brzmi: fredagsmys!
Fredagsmys – co to znaczy?
Fredagsmys to w skrócie najlepszy szwedzki przepis na udany piątek. Słowo to wzięło się z połączenia dwóch innych: fredag, czyli piątek oraz mysig, czyli przytulny, przyjemny, miły. Jest również czasownik, który warto znać: att mysa, co może oznaczać po prostu relaks (ang. chill out) pod przytulnym kocem. Ten zwyczaj polega na tym, by usiąść w piątkowy wieczór z kimś bliskim przed telewizorem, zjeść coś dobrego i po prostu odpocząć po ciężkim tygodniu.
Od kiedy to się zaczęło?
Cała koncepcja Fredagsmys zaczęła nabierać formy w latach 90-tych za sprawą niezwykle popularnej reklamy telewizyjnej producenta chipsów OLW. W spocie bohaterami są ludzie, którzy nareszcie doczekali końca tygodnia. Wybiła godzina końca pracy, więc zaczynają śpiewać piosenkę \”Det är dags för fredagsmys\” (\”Czas na fredagsmys\”). Wszyscy, niezależnie od zajmowanych stanowisk pracy i statusu społecznego, ruszają w kierunku swoich domów, by usiąść na kanapie i się zrelaksować. Jednak badania, które prowadziła Charlotte Hagström, profesor etnologii na Uniwersytecie w Lund, wskazują jednoznacznie, że ten zwyczaj jest zakorzeniony u Szwedów od dawien dawna, tylko nie miał określonej nazwy.
Fredagsmys – kilka przydatnych słówek
? att vila – odpoczywać
? att chilla – odpoczywać, czilować
? att koppla av – wyluzować, odciąć się
? att slappna av – rozluźnić się
? att mysa – miluśkować się 🙂
? att titta på teve – oglądać telewizję
? att sitta framför brasan – siedzieć przed kominkiem (dosłownie płomieniem)
? ett ljus, levande ljus – świeczki
? att vara trött – być zmęczonym
? en arbetsvecka – tydzień pracujący
? en helg – weekend
? godis – słodkości
? en choklad – czekolada
☕ ett te – herbata
? ett vin – wino
? en läsk – napój gazowany
? chips – czipsy
☕️ en kopp varm choklad – filiżanka gorącej czekolady
? mysbyxor – domowe dresy, piżama
? en soffa – sofa, kanapa
? en filt – kocyk
? varma strumpor – ciepłe skarpety
