Światowy Dzień Świadomości Autyzmu

2 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. W tym tekście przyjrzymy się słowom i wyrażeniom związanym z autyzmem.

Diagnostyka autyzmu

🧩 en autism – autyzm
🔗 en funktionsnedsättning – niepełnosprawność
🧩 en diagnos – diagnoza
🔗 att ställa diagnosen – postawić diagnozę
🧩 ett symtom – symptom
🔗 ett kännetecken – cecha charakterystyczna
🧩 socialt samspel – interakcje społeczne
🔗 ekolali – echolalia
🧩 stereotypa beteenden – stereotypowe zachowania
🔗 starkt bunden till rutiner – mocne przywiązanie do rutyny
🧩 motstånd mot förändringar – niechęć do zmian
🔗 överkänsliga sinnen – smak, känsel, doft, hörsel och syn – nadwrażliwe zmysły – smak, dotyk, węch, słuch i wzrok
🧩 sensorisk överkänslighet – nadwrażliwość sensoryczna
🔗 sensoriell integration / sensorisk integration störningar – integracja sensoryczna / zaburzenia integracji sensorycznej
🧩 överstimulerad eller överväldigad – przestymulowany (nadmiernie pobudzony) lub przytłoczony
🔗 att börja terapi– rozpocząć terapię

Ważne pojęcia związane z autyzmem

🧩 specifika inlärningssvårigheter (läs- och skrivsvårigheter) – zaburzenia zdolności uczenia się (trudności z czytaniem i pisaniem)
🔗 motoriska störningar – zaburzenia ruchowe
🧩 språkstörning – zaburzenia mowy
🔗 intellektuell funktionsnedsättning – niepełnosprawność intelektualna
🧩 funktionsnedsättning, funktionsnedsättningar – niepełnosprawność, niepełnosprawności
🔗 varaktiga brister i förmågan till social kommunikation och socialt samspel – trwałe braki w umiejętności komunikacji społecznej i interakcji społecznych
🧩 begränsade och repetitiva (upprepade) mönster i beteenden, intressen och aktiviteter – ograniczone i powtarzalne (powtarzane) wzorce zachowań, zainteresowań i czynności
🔗 dagsschemat – shcemat dnia / plan dnia
🧩 att använda föremål på ett repetitivt sätt (snurra, rada upp) – używanie przedmiotów w powtarzalny sposób (kręcenie, szeregowanie)

Ważne pojęcia związane z komunikacją

🔗 kommunikationsfärdigheter / kommunikationsförmågan – zdolności komunikacyjne
🧩 ögonkontakt – kontakt wzrokowy
🔗 att peka på – pokazywać palcem
🧩 ickeverbal kommunikation – niewerbalna komunikacja
🔗 kroppsspråk – mowa ciała
🧩 gester – gesty
🔗 ansiktsmimik – mimika twarzy
🧩 PECS-metoden – metoda PECS

Światowy Dzień Świadomości Autyzmu – przydatne zdania

På senare år har antalet personer med en autismdiagnos ökat kraftigt och i dag har 1–2 procent av befolkningen i Sverige en autismdiagnos.
W ostatnich latach znacząco wzrosła liczba osób z diagnozą autyzmu i dziś około 1-2 procent ludności w Szwecji ma postawioną diagnozę autyzmu.

Autism är en funktionsnedsättning som påverkar ens sätt att tänka, vara och kommunicera med andra människor.
Autyzm to niepełnosprawność, która wpływa na sposób myślenia, bycia i komunikowania się z innymi ludźmi.

Den som har autism har svårigheter med samspel och kommunikation och har begränsade och upprepade mönster i beteenden, intressen och aktiviteter.
Osoby z autyzmem mają trudności z interakcją i komunikacją oraz mają ograniczone i powtarzające się wzorce zachowań, zainteresowań i czynności.

Autism förekommer ofta tillsammans med andra funktionsnedsättningar eller sjukdomar, till exempel adhd, språkstörning, intellektuell funktionsnedsättning och epilepsi.
Autyzm często wiąże się z innymi niepełnosprawnościami lub chorobami, takimi jak ADHD, zaburzenia mowy, niepełnosprawność intelektualna i epilepsja.

Hos små barn kan ickeverbal kommunikation visa sig genom att barnet använder ögonkontakt, att han eller hon pekar på något.
U małych dzieci komunikacja niewerbalna może objawiać się tym, że dziecko nawiązuje kontakt wzrokowy lub pokazuje palcem.

Sensorisk överkänslighet innebär en överkänslighet mot till exempel beröring eller ljud.
Nadwrażliwość sensoryczna oznacza nadwrażliwość na, na przykład, dotyk lub dźwięk.