Być albo nie być to dobry pomysł, żeby się zastanowić nad byciem ale w języku szwedzkim. Przed Wami kolejny wpis w serii powiedz to inaczej.
Att vara eller icke vara, det är frågan:
Månn\’ ädlare att lida och fördraga
Ett bittert ödes styng och pilar eller
Att ta till vapen mot ett hav av kval
Och göra slut på dem med ens.
– Att dö -Att sova – intet vidare – och veta
Att uti sömnen domna hjärtekvalen
Och alla dessa tusental av marter,
Som äro köttets arvedel – det vore
En nåd att stilla bedja om
Być albo nie być; oto jest pytanie:
Czy szlachetniejszym jest znosić świadomie
Losu wściekłego pociski i strzały,
Czy za broń porwać przeciw morzu zgryzot,
Aby odparte znikły?
– Umrzeć, – usnąć,- Nic więcej; snem tym wyrazić, że minął
Ból serca, a z nim niezliczone wstrząsy,
Które są ciała dziedzictwem – kres taki
Błogosławieństwem byłby.
Att vara
att vara, är, var, varit
Czasownik “att vara” w szekspirowskim przykładzie oznacza “być” i jest przedstawiony tutaj jako bezokolicznik. W języku angielskim odpowiednikiem jest “to be”. W przeciwieństwie do “att bli”, który omówię poniżej, czasownik ten odnosi się głównie do teraźniejszości.Słownik podaje definicje:
- befinna sig på viss plats, under kortare eller längre tid – znajdować się w jakim miejscu przez krótszy lub dłuższy czas (np. Han är hemma – On jest w domu)
- i förbindelse med adjektiv kunna beskrivas som någon/något; vanligen i fråga om egenskaper eller tillstånd av varaktigare slag – w związku z przymiotnikami można określić jako ktoś/coś; zwykle w przypadku właściwości i cech lub stanie czy samopoczuciu o bardziej trwałym charakterze (np. vara frisk – być zdrowym; vara glad – być zadowolonym)
Att bli
att bli, blir, blev, blivit
Czasownik att bli oznacza stać się, zostać. Słownik języka szwedzkiego podaje definicję övergå till att vara, a więc zmienić się w “bycie”. Jeśli uczysz się angielskiego, to odpowiednikiem w tym języku jest “to become”. Oznacza to, że coś/ktoś stanie się czymś/kimś w przyszłości, ale nie jest tym obecnie. Przyszłość może odnosić się zarówno do krótszego czasu jak i dłuższego.
Kilka przykładów dla rozróżnienie być i stać się
1. Jag är hungrig just nu. – Jestem teraz głodna.
Jag blir hungrig när jag inte äter. – Będę głodna jeśli nie jem.
2. Jag har varit lärare i sex år. – Byłam nauczycielką przez sześć lat.
Det tog henne 5 år att bli lärare. – Zajęło jej pięć lat, żeby zostać nauczycielką.
3. Jag blir arg (jag är glad nu men det kan ändras) när du skriker på mig. – Będę zła / robię się zła (teraz jestem szczęśliwa ale to się może zmienić) kiedy na mnie krzyczysz.
4. Historien verkade tråkig till en början men allteftersom han berättade den blev jag mer och mer intresserad. – Historia początkowo wydawała się nudna, aczkolwiek kiedy ją opowiadał, byłam coraz to bardziej i bardziej zainteresowana.
Masz ochotę rozwiązać quiz? Być albo nie być!
[quiz-cat id=\”3129\”]
Att finnas
att finnas, finns, fanns, funnits
Czasownik “att finnas” jest bardzo często używanym czasownikiem w języku szwedzkim. Oznacza on być, znajdować się, istnieć.
Finns det någon här som pratar svenska?
Czy jest (znajduje się) tu ktoś kto mówi po szwedzku?
Var inte rädd, det finns inga spöken!
Nie bój się, nie ma żadnych duchów!
Det finns lite mat i kylskåpet.
W lodówce jest trochę jedzenia.
Att befinna sig
att befinna sig, befann sig, har befunnit sig
Czasownik att befinna sig może nam się mylić z czasownikiem “finnas” jednak jego zastosowanie jest nieco inne. Oznacza on “znajdować się” (w kontekście miejsca)
Hon befinner sig hela tiden i Sverige men ibland åker hon till Polen för att besöka sina föräldrar.
Ona cały czas znajduje się w Szwecji, ale czasami jeździ do Polski, aby odwiedzić swoich rodziców.
Hon befinner sig för tillfället i Rom men reser hem nästa vecka.
Ona obecnie przebywa w Rzymie, ale wróci do domu w przyszłym tygodniu.
Att leva
att leva, lever, levde, levt
Czasownik “att leva” oznacza “żyć”.
Du måste leva varje dag som om det vore din sista dag.
Musisz żyć każdego dnia tak jakby to był Twój ostatni dzień.
Hon kunde inte leva utan honom.
Bez niego nie mogła żyć.
Att existera
att existera, existerar, existerade, existera
Czasownik ten oznacza “istnieć, egzystować”.
Från och med den stunden var det som att han helt enkelt slutade existera.
Od tej chwili było tak jakby przestał istnieć.
Spöken existerar bara i fantasin.
Duchy istnieją tylko w wyobraźni.
Att vistas
att vistas, vistas, vistades, vistats
Czasownik ten oznacza przebywać w określonym miejscu lub mieszkać tymczasowo, zwykle w innym celu niż stały pobyt.
Alla turister i Sverige har rätt att vistas ute i naturen.
Wszyscy turyści w Szwecji mają prawo przebywać na zewnątrz w naturze.
Lisa vistas för närvarande på annan ort.
Lisa przebywa obecnie w innej miejscowości.