Szwedzkie przyimki powodują prawdziwy zawrót głowy u naszych kursantów, dlatego przyimkom właśnie będziemy poświęcać dużo uwagi. W tym artykule przyjrzymy się tym szwedzkim przyimkom, które pomagają nam wyrażać uczucia.

Prepositioner i känslouttryck, czyli szwedzkie przyimki wyrażające uczucia, można bardzo łatwo pogrupować i dzięki temu lepiej je zapamiętać. Należy przyporządkować je do określonych uczuć, na przykład silnie pozytywnych, silnie negatywnych, czy związanych z lękiem.

Przyimek i
(starka positiva känslor)

Szwedzkiego przyimka i używamy w połączeniu z silnymi, pozytywnymi uczuciami, na przykład:

förälskad i– zauroczony (czyli zakochanie, pierwszy krok do miłości)
kär i – zakochany (kiedy zakochanie zmienia się w miłość, uczucie trwałe)
tokig i – namiętnie kogoś kochać, mieć bzika na punkcie czegoś / kogoś
galen i  – oszalały na czyimś punkcie
förtjust i  – oczarowany, zabujany

Przykłady zdań:

Han är kär i henne. 
On jest nią zauroczony.

Jag förälskade mig i dig första gången jag såg dig.
Zakochałem się w tobie od pierwszej chwili, kiedy cię zobaczyłem.

Barnen är tokiga i glass.
Dzieci mają bzika na punkcie lodów.

Jens är galen i Anna. Anna är galen i ost.
Jens szaleje na punkcie Anny. Anna szaleje na punkcie sera.

De är förtjusta i varandra.
Oni są sobą oczarowani.

? Jag är kär i dig.

❤️ Jag är förälskad i dig.

? Jag är tokig i dig.

? Jag är galen i dig.

? Jag är förtjust i dig

Przyimek på
(starka negativa känslor)

Szwedzkiego przyimka på używamy w połączeniu z silnymi, negatywnymi uczuciami, na przykład:

arg på – zły
irriterad på – poirytowany
ursinnig på – pod wpływem silnego gniewu, dużej wściekłości, zwykle związane z furią, utratą kontroli z powodu złości
besviken på – rozczarowany
svartsjuk på – zazdrosny o kogoś (odnosi się najczęściej do relacji z innymi. Aby pokazać zazdrość o rzeczy używamy avundsjuk)
ilsken på – wściekły, często połączone z rzucaniem wulgarnych słów i inwektyw. Często też chwilowe i z błahych powodów, w piramidzie złości znajdzie się niżej, niż ursinnig på
förbannad på – bardzo zły (uwaga! Działa też jako przekleństwo, np. Din förbannade idiot!)
sur på – zrzędliwy, gburowaty
ledsen på – rozczarowany i zirytowany kimś
trött på – znudzony kimś / czymś, zmęczony kimś / czymś
oraz wspomniane wcześniej galen i tokig på – ktoś działa na nerwy, doprowadza do szału

Przykłady zdań:

Jag är arg på dig!
Jestem na ciebie zły!

Läraren var irriterad på de stökiga eleverna. 
Nauczyciel był poirytowany brojącymi uczniami.

Varför är Stefan ursinnig på Jonas?
Dlaczego Stefan jest wściekły na Jonasa?

Du dök inte upp igen. Din dotter var besviken på dig.
Znowu się nie pojawiłeś. Twoja córka się na tobie zawiodła.

Lucia är svartsjuk på andra tjejer.
Łucja jest zazdrosna o inne dziewczyny.

! OBS – Szwedzkie przyimki robi różnicę!

Spójrz, co się stanie, jeśli użyjesz w zdaniu złego przyimka.

Jag är galen i dig. / Jag är galen på dig!
Oszalałem na twoim punkcie! / Jestem na ciebie wściekły!

Jag är tokig i dig. / Jag är tokig på dig!
Szaleję za tobą. / Jestem na ciebie zły!

Przyimek för
(rädsla, oro)

Szwedzkiego przyimka för używamy przy wyrażaniu strachu lub zmartwienia.

Przykłady zdań:

Hon är rädd för åskväder.
Ona boi się burzy.

Oroa dig inte för henne. Allt kommer att bli bra!
Nie martw się o nią. Wszystko będzie dobrze!

Jens är orolig för att han gjort något fel.
Jens martwił się, że zrobił coś nie tak.

Jag är nervös för att berätta vad jag känner. 
Denerwuję się, by powiedzieć co czuję.

Przyimek över
(många andra känslor)

förvånad – zaskoczony, zdziwiony
glad – zadowolony
ledsen – smutny
lycklig – szczęśliwy
stolt – dumny

Przykłady zdań:

Lisa var förvånad över resultatet.
Lisa była zaskoczona wynikami.

Hon är glad över att hon förstår svenska.
Ona jest zadowolona z tego, że rozumie język szwedzki.

Alicia är ledsen över att hon gjort henne arg på något sätt.
Alicia jest smutna, bo w jakiś sposób ją rozzłościła.

Jag är lycklig över att vara din vän. 
Jestem szczęśliwy, że jestem twoim przyjacielem.

Mamman är stolt över barnens skolresultat.
Mama jest dumna z ocen dzieci w szkole.

Czasem można użyć zamiennie för att:

Hon är glad för att hon förstår svenska.
Ona jest zadowolona z tego, że rozumie język szwedzki.

Alicia är ledsen för att hon gjort henne arg på något sätt.
Alicia jest smutna, bo w jakiś sposób ją rozzłościła.

Przyimek mot
(attityder till människor)

Dzięki przyimkowi mot możemy określić podejście do ludzi.

otrevlig – niemiły
snäll – miły
intolerant – nietolerancyjny
elak – wredny, podły

Przykłady zdań:

Varför är du otrevlig mot Karin?
Dlaczego jesteś taka niemiła dla Karin?

Var snäll mot henne!
Bądź dla niej miła!

Man kan inte vara intolerant mot andra människor!
Nie można być nietolerancyjnym względem innych ludzi!

Jag tycker att du var elak mot Lisa i morse.
Myślę, że dziś rano byłeś podły dla Lisy.

Przyimek med
(attityder till annat än människor)

Przyimka med używamy w zdaniu, w którym pojawia się coś innego, niż człowiek. Możemy dzięki temu przyimkowi określić podejście, na przykłąd, do przedmiotów.

nöjd – zadowolony, usatysfakcjonowany
missnöjd – niezadowolony
slarvig – niedbały, niechlujny, nieuważny
försiktig – ostrożny

Przykłady zdań:

Han är nöjd med sina studier.
On jest zadowolony ze swoich studiów.

Jag är missnöjd med resultatet. 
Nie jestem zadowolona z wyniku.

Lina är slarvig med elden.
Lina jest nieostrożna z ogniem.

Du måste vara försiktig med krossat glas!
Musisz być ostrożny z potłuczonym szkłem!

Szwedzkie przyimki do wyrażania uczuć – pobierz grafikę!

Na koniec przypominamy o tym, że to nie jest pierwszy materiał o szwedzkich przyimkach. Obejrzyj film: Szwedzkie przyimki czasu!