Nauka słownictwa to często zmora początkujących w nauce języka szwedzkiego. W tym tekście poznacie sposoby na szybsze zapamiętywanie słówek.
Kiedy zaczynamy naukę szwedzkiego (lub jakiegokolwiek innego języka) nie mamy jeszcze takiej swobody w mówieniu, aby opowiedzieć o przedmiocie „dookoła” w razie, gdy zapomnimy jego nazwy. Często powoduje to zacinanie się, stres, zamknięcie w sobie i strach przed mówieniem w ogóle. Warto uczyć się nowych słówek, ale ważne jest, aby nie wymagać od siebie za dużo i starać się robić to z przyjemnością!
#1 Załóż zeszyt i zapisuj słówka według systemu
Nowe słówka, na które trafisz podczas nauki lub czytania szwedzkich tekstów, postaraj od razu zapisać w zeszycie wraz z tłumaczeniem. Taki zeszyt możesz podzielić na kilka części, oznaczonych innymi kolorami. Mogą to być, na przykład:
- Części mowy: oddzielnie zapisywać czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki
- Tematy: zeszyt można podzielić też tematycznie, na „działy” – jedzenie, podróże, praca
- Poziom: słówka można też ustawiać według systemu trudności, czy przydatności. Można zaznaczać kolorem żółtym te słówka, które są bardziej przydatne i mogą być częściej wykorzystane w codziennej komunikacji.
Ważne jest to, aby pamiętać, by słówka zapisywać z całym dobrodziejstwem inwentarza – z rodzajnikiem, liczbą mnogą, może również odmianą przez czasy, jeśli chodzi o czasowniki. Dobrym pomysłem jest również zapisanie sobie nowego słówka w formie zdania – tak będzie dużo łatwiej je zapamiętać.
#2 Załóż dzienniczek
W dzienniczku możesz notować codzienne sprawy w języku szwedzkim – co dziś robiłem? Co dziś jadłem? Co robiłem w pracy? Czy poznałam kogoś nowego? O czym rozmawiałam z rodzicami? Może stwórz listę zakupów na dziś po szwedzku. To pomoże utrwalać słownictwo z Twojego codziennego życia. Pisanie dziennika w formie analogowej ułatwia zapamiętywanie słówek, ale możesz taki dziennik prowadzić w notatniku na telefonie.
#3 Prowadź dzienniczek w formie audio
Aby wzmocnić efekt nauki języka szwedzkiego w formie dzienniczka pisanego, warto dodać do tego audiodziennik. Sprawa jest prosta – nagrywaj na dyktafon w telefonie to, czego Ci się dziś udało nauczyć, czyli przede wszystkim nowe słówka czy zwroty. Idź o krok dalej – opowiedz o swoich codziennych sprawach. Możesz nawet powtórzyć to, co zostało już napisane w dzienniczku. To nie tylko sposób na szybsze zapamiętywanie słówek ale też wprawka w mówieniu. To bardzo ważne, by na początku się rozgadać.
#4 Baw się skojarzeniami
Po zapisaniu nowego słowa, dopisz do niego kilka innych, które ci się z nim kojarzą, które tego słówka dotyczą lub które mogą się przydać w jakimś kontekście. Na przykład do słówka „ett hår” – „włos” dopisz: ljust hår, mörkt hår, långt, kort, kamma håret, borsta håret, klippa håret, tvätta håret, frisör, hårschampo.
#5 Baw się w przeciwieństwa
Postaraj się przy nowym słówku, jakie wpisujesz do dzienniczka, od razu dopisać jest przeciwieństwo. To może okazać się niezwykle przydatne, gdy uczymy się przymiotników. Dużo łatwiej będzie zapamiętać pary o przeciwnym znaczeniu, takie jak: wysoki-niski, drogi-tani, wschód-zachód.
#6 Pamiętaj o czasownikach złożonych
Ważne, by nie zapominać o istnieniu partikelverb, czyli czasownikach złożonych, czasem również nazywanych czasownikami frazowymi. Kiedy do czasownika doda się partykułę, to dzieją się z nim ważne rzeczy. Partykuła to wyraz, który jest pozbawiony samodzielnego znaczenia. Partykuła nadaje wypowiedzeniom zabarwienie znaczeniowe lub uczuciowe. Dodanie partykuły do słowa powoduje zmianę jego znaczenia! Zobacz, jakie mogą być przykłady takich par:
Partikelverb – co to jest? Przykłady i quiz.
#7 Ucz się idiomów
Wbij ze swoim szwedzkim na wyższy poziom. Idiomy to charakterystyczne dla danego języka połączeń słów, które można zrozumieć tylko w całości, w całym zdaniu i w odpowiednim zestawieniu. Słowo pozbawione połączenia z innymi może nie mieć zupełnie sensu lub mieć znaczenie zupełnie inne. Dzięki idiomom będziesz brzmieć bardziej szwedzko. Pomyśl, jak wielu idiomów używasz na co dzień w języku polskim!
#8 Fiszki – zawsze i wszędzie
Twórz swoje własne zestawy fiszek. Fiszka to po prostu kartka w kartotece/zestawie/kolekcji, dotycząca określonego hasła i zawierająca związane z nim informacje lub notatki. To fantastyczny sposób nauki słówek. Na jednej stronie takiej karteczki można zapisać słowo po szwedzku, a na odwrocie jego znaczenie po polsku. Takie karteczki można przekładać, czytać, oglądać i samodzielnie odpytywać się z nowego słownictwa. Nie trzeba koniecznie robić fiszek analogowo. Istnieją również specjalne programy do nauki słówek jak np. Anki, Memrise, Quizlet. Do niektórych dołączona jest wymowa, a nawet krótkie filmiki lub nagrane audio. Można iść o krok dalej i karteczki przyklejać na przedmioty w domu. Nazwy zapisane po szwedzku będą opisywać oklejony przedmiot.
#9 Powtarzaj, powtarzaj, powtarzaj…
Nie ma innego, magicznego sposobu niż taki, by po prostu nowe słówka cały czas powtarzać. Najlepiej, kiedy w każdej wolnej chwili poświęcisz kilka minut na powtórki. Możesz wykorzystać czas podczas przemieszczania się autobusem do pracy czy szkoły, przerwę w pracy na kawę i fiszki, czy chwilę przed pójściem spać. Staraj się regularnie nie tylko prowadzić swój dzienniczek ale również regularnie go przeglądaj, czytaj, sprawdzaj. W wolnej chwili zajrzyj do językowej aplikacji z zestawem fiszek. Układaj w myślach zdania z tych słówek, aby jeszcze skuteczniej utrwalić je w pamięci.
#10 Nie zakuwaj godzinami
Nic tak nie wpłynie na spadek motywacji, jak przeciążenie materiałem i przemęczenie ilością nauki. Spokojnie! Ta det lugnt! Zamiast przesiadywania godzinami nad notatkami – ucz się częściej, ale krócej i obowiązkowo rób sobie przerwy. Łatwiej zapiszesz nowe słówka w pamięci długotrwałej, jeśli podzielisz czas na dwa lub trzy półgodzinne bloki nauki, zamiast ślęczeć półtorej godziny nad listą słówek. Zwykle efekt jest taki, że w pewnym momencie myśli odpływają w kierunku ptaszków ćwierkających za oknem, a po dwóch godzinach takiej „nauki” okazuje się, że… niczego się nie nauczyłeś.
#11 Czytaj codziennie po szwedzku
Staraj się wyrobić w sobie nawyk codziennego czytania po szwedzku. Nie wyprzedzaj swojego poziomu, bo znów może to tylko obniżyć motywację. Dlatego na początek czytaj teksty z podręcznika. Sięgnij też po książki dla dzieci, do krótkich opowiadań, a później artykułów w gazetach. Dużo korzystaj ze szwedzkojęzycznego Internetu. Lubisz podróżować? Spróbuj znaleźć w sieci blogi dotyczące podróży lub innych Twoich zainteresowań. Plusem czytania blogów jest to, że zetkniesz się z językiem bardzo współczesnym, codziennym. Spróbuj czytać na głos, bo to przyspieszy proces trwałego zapamiętywania nowych słów. To też dobry trening dla Twojego aparatu mowy – przyzwyczajaj go do nowych dźwięków.
#12 Buduj mapy myśli
To świetny i kreatywny sposób na szybsze zapamiętywanie słówek (a nawet wyrażeń), ale wymaga nieco więcej nakładów czasu. Choć, gwarantuję Ci, że warto! Na kartce zapisujesz centralnie jedno słowo (lub wyrażenie). Od tego słówka narysuj odgałęzienia, przy których zapiszesz inne słowa, które kojarzą ci się ze słowem zapisanym w centrum. Spójrz na miłosny przykład poniżej. Aż chce się uczyć!
#13 Słuchaj Szwedów
Staraj się codziennie włączyć sobie szwedzkie radio, by osłuchiwać się z językiem szwedzkim. Odpal sobie jakiś ciekawy podcast, może spodoba Ci się coś z naszej listy podcastów wartych posłuchania. Słuchaj podczas codziennych czynności, takich jak sprzątanie czy gotowanie. Może się wydawać, że nie ma to nic wspólnego z nauką słówek. Tymczasem pasywne słuchanie pozwala oswoić się z melodią, dźwiękami i intonacją szwedzką. Dzięki osłuchaniu dużo łatwiej będzie ci odtworzyć w pamięci słowa, które po pierwsze zapisałeś sobie w postaci fiszki.
#14 Zabawa w aktora
To ćwiczenie może wydać Ci się dziwne, ale może przynieść bardzo dobre efekty! Zacznij od słuchania i powtarzania za lektorem, który czyta dialogi i czytanki w Twoim podręczniku. Jak tu poczujesz się pewnie, ponieś sobie poprzeczkę. Włącz jakiś film na Netflix czy YouTube i obejrzyj całość. Później odpal nagranie raz jeszcze i włączaj pauzę po każdej kwestii aktora i spróbuj ją dokładnie powtórzyć. Powtarzaj, póki nie poczujesz, że robisz to tak, jak aktor – w jego naturalnym tempie. Dla ułatwienia, włącz sobie film z napisami szwedzkimi (jest taka opcja w Netflixie, jeśli ustawisz szwedzki jako język aplikacji). Łączysz w ten sposób słowo pisane, dźwięk i obraz.
#15 Krąg pamięciowy
To doskonała gra na zapamiętywanie słówek, jeśli masz towarzysza nauki lub całą grupę. Pierwsza osoba zaczyna od prostego zdania, na przykład: Ania vill åka till Italien. Zadaniem kolejnej osoby jest powtórzenie zdania i dodania od siebie kolejnej części, na przykład: Ania vill åka till Italien med buss. Trzecia może dodać, że Ania chce się opalać, a czwarta, że na plaży. W ten sposób powstaje historia, dzięki której łatwiej zapamiętasz nie tylko pojedyncze słówka, ale też całe struktury gramatyczne. Dobrze, jeśli w grupie znajdzie się ktoś, kto zna szwedzki i poprawi ewentualne błędy.
#16 20 pytań
Jeszcze jedna gra, dzięki której można utrwalać słówka trenując w grupie. Jeden z uczestników gry wymyśla sobie jakieś słowo, a pozostali uczestnicy gry muszą je odgadnąć. Mogą to zrobić zadając maksymalnie dwadzieścia pytań, na które mogą uzyskać odpowiedź tylko tak lub nie. Runda kończy się wówczas, gdy ktoś z grupy odgadnie słowo, lub gdy skończy się możliwość zadawania pytań. Korzyścią, płynącą z tej zabawy, jest wyrobienie umiejętności zadawania pytań.
